فصل اول - بازرسی

از آیین‌نامه نحوه بازرسی، نظارت و ارزشیابی رفتار و عملکرد قضات

بازرسی دادسرای انتظامی به شرح ذیل می‌باشد:
1- بازرسی آشکار.
الف) دوره‌ای و مستمر.
ب) فوق‌العاده و موردی.
2- بازرسی پنهان.

برنامه بازرسی دوره‌ای و مستمر در آغاز هر سال توسط معاونت با رعایت اولویت‌ها تنظیم و پس از تصویب دادستان به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.

بازرسی فوق‌العاده و موردی، حسب دستور رییس قوه قضاییه یا در صورت وصول شکایت یا گزارش مهم به تشخیص دادستان انجام می‌شود. برای این منظور، احد یا هیاتی از قضات دادسرا به مرجع مربوط عزیمت و مبادرت به انجام بازرسی می‌نمایند.

به منظور مستندسازی اطلاعات واصله در رابطه با عدم رعایت آداب و عرف قضاء با ارباب رجوع اعم از خواهان، خوانده، متهم، شاکی، مطلع، شاهد، کارشناس، وکیل، مامور و در نتیجه ایجاد نارضایتی و بدبینی نسبت به دستگاه قضایی به دستور دادستان بازرسی پنهان و نامحسوس انجام می‌شود.

سرپرست و اعضاء هیات بازرسی با پیشنهاد معاونت و با حکم دادستان اعزام می‌شوند. نظارت بر حسن انجام بازرسی و تقسیم کار بین اعضاء به عهده سرپرست هیات بوده و سایر اعض-اء ضمن همکاری لازم نتیجه به دست آمده را در اختیار وی قرار می‌دهند تا در تهیه گزارش نهایی منظور گردد.

بازرسان قبل از عزیمت به محل ماموریت موظف هستند گزارش‌های هی-ات‌های قبلی را مورد مطالعه قرار داده و تغییراتی را که در این فاصله به عمل آمده در بازرسی جدید مطمح نظر داشته و نیز اطلاعات بدست آمده از منابع و مراکز دیگر مانند مرکز حفاظت اطلاعات کل قوه قضاییه و مرکز آمار و فن‌آوری اطلاعات را مورد مطالعه و بهره‌برداری قرار دهند.
تبصره 1- مرکز آمار و فن‌آوری اطلاعات موظف است با استفاده از اطلاعات موجود و روش‌های آمار، سامانه الکترونیکی نظارت قوه قضاییه (سنا) را طراحی و دسترسی لازم به این سامانه را برای هیات‌های اعزامی فراهم آورد.
تبصره 2- مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضاییه و واحدهای تابعه آن در استانها ضمن پاسخ به استعلامات دادسرا، در رابطه با پرونده‌های انتظامی مربوط همکاری لازم را با بازرسان اعزامی در حدود ماموریتشان به عمل آورند.

هیات اعزامی پس از ورود به استان یا واحد قضایی محل ماموریت، در جلسه مدیران قضایی شرکت و سرپرست هیات ضمن معارفه، اهداف و چگونگی ماموریت را تشریح می‌نماید.

بازرسی از واحدهای قضایی به کیفیتی تدوین و اجرا می‌گردد که موجب وقفه در امور جاری قسمت‌های مورد بازرسی نشود.

به منظور ارزیابی کیفی و کمی عملکرد قضایی قضات، هیات اعزامی حداقل پنج فقره پرونده را مورد رسیدگی قرار داده و پس از بررسی آمار عملکرد هر یک از قضات، درباره توان قضایی آنان اظهار عقیده می‌نماید.

هیات موظف است علاوه بر مطالعه و بررسی پرونده‌ها، از مدیران و مسئولین قضایی و سایر قضات مطلع و عندالاقتضاء از مسئولین محلی و نیز افراد موثق، پیرامون رفتار و عملکرد قضایی تحقیق و استطلاع به عمل آورده و در ارزیابی خود منظور دارد.

اعضای هیات می‌توانند در صورت لزوم از قاضی یا کارمند با رعایت حرمت و شان آنها دلیل اقدامات موردنظر را جویا شوند.
تبصره 1- هیات بازرسی در مواردی که ایرادات مورد لحاظ جزئی باشد با رعایت شان قضایی یا اداری به قاضی یا کارمند مربوط بنحو محرمانه جهت رفع آن تذکر داده و چنانچه از کارمند تخلفی مشاهده نماید مراتب را به هیات رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان اعلام می‌کند.
تبصره 2- چنانچه هیات بازرسی در حین انجام وظیفه به تخلفات انتظامی برخورد نماید، مکلف است مراتب را به دادستان گزارش دهد.

مدی-ران و قضات محل بازرسی باید همکاری لازم را با اعضای هیات معمول دارند.

چنانچه در حین انجام وظیفه، عملی بر خلاف قانون که واجد وصف مجرمانه یا منافی با شان قضایی باشد توسط هیات اعزامی کشف شود؛ هیات باید فوراً مراتب را به دادستان گزارش و کسب تکلیف نماید.

در پایان ماموریت و قبل از ترک محل، هیات اعزامی در جلسه قضات و مسئولین مربوط شرکت کرده و استنباط اجمالی خود از وضعیت واحدهای قضایی مورد بازرسی را مطرح می‌نماید.

هیات بازرسی در پایان ماموریت، گزارش بازرسی را به دادستان تسلیم می‌نماید. این گ-زارش باید مستند و مستدل بوده و پس از بهره‌برداری در سوابق مربوط در معاونت نگهداری شود.

هیات بازرسی در گزارش نهایی پیشنهاد می‌نماید قضاتی که مصدر خدمات با ارزش و درخشان بوده‌اند با اعطاء پایه، ارتقاء سمت، تقدیرنامه کتبی و غیره مورد تشویق قرار گیرند.

هیات بازرسی در گزارش تقدیمی به دادستان نسبت به قضات متخلف پیشنهاد تنزل پایه یا سمت، تغییر محل خدمت، بازنشستگی، سلب صلاحیت قضایی، تعلیق از خدمت قضایی جهت تعقیب کیفری و غیره را حسب مورد می‌نماید.